In juni 2018 raakte een verdwaalde potvis voor de Nederlandse kust in problemen. Hij werd voor het eerst gespot bij Den Helder en zakte langzaam zuidwaarts. Het verzwakte dier moest na enkele dagen de strijd opgeven. In de afgelopen jaren strandden vaker verdwaalde potvissen, ook bij Ameland. Hieronder leggen we uit waarom potvissen beter niet in de Noordzee kunnen verdwalen. Het eindigt vaak met de dood van het dier.

Met een lengte van 13.60 meter is het skelet van een potvis het grootste object in de collectie van het Natuurcentrum in Nes. Het skelet is van een van de vier potvissen die in 1997 aanspoelden op Ameland.

Potvissen vinden hun weg door de oceanen door geluidsignalen uit te zenden en op te vangen. Wanneer ze in de noordelijke winter naar het zuiden trekken, kunnen ze in de Noordzee verdwalen. Daar werkt het systeem met de geluidsgolven minder goed en wacht hen meestal de dood. Maar waarom deze soms wel 50 ton wegende kolossen - het zijn altijd mannetjes, vrouwen wagen zich niet zo ver noordelijk - verdwalen is niet duidelijk. Onderzoekers vonden een verband tussen zonnevlekken en uitbarstingen van de zon die het aardmagnetisch veld verstoren. Potvissen zouden daardoor van slag kunnen raken. Anderen vonden sporen van caissonziekte bij gestrande potvissen. Ze zouden geschrokken kunnen zijn van harde knallen en te snel naar de oppervlakte zijn gezwommen. Dat kan dodelijk zijn.

De meeste van de naar schatting maximaal twee miljoen potvissen blijven gelukkig in de oceanen, waar ze op één ademteug wel tot twee uur onder water kunnen blijven. De verklaring? Anders dan bij mensen verzuren hun spieren nauwelijks. Op jacht naar inktvissen, hun belangrijkste voedsel, kunnen deze roofdieren dieptes tot bijna drie kilometer bereiken. Hoe ze op die dieptes de enorme druk op hun lichaam, tot bijna 4500 kilo op elke vierkante centimeter, kunnen weerstaan is voor wetenschappers nog altijd een raadsel.

Potvis overleden aan gevolgen longontsteking

De potvis die in juni in de Noordzee voor de Noord-Hollandse kust stierf, is waarschijnlijk aan de gevolgen van een longontsteking overleden. Onderzoekers van de Universiteit van Utrecht vonden in beide longen sporen van een ontsteking. Het dier was voor onderzoek naar Harlingen gesleept waar een snijteam va de Utrechtse universiteit de potvis onderzoekt.

Lees hier hun bericht >

Museumstuk van de Maand

Het skelet van de in 1997 op het strand van Ameland aangespoelde potvis was in mei 2018 het Museumstuk van de Maand. De Amelander Musea zetten elke maand een collectiestuk uit een van de musea in het zonnetje en vertellen er meer over.